"အသင္းေတာ္" မွ "သာသနာ"သို႕ (သို႕မဟုတ္) ဆႏၵတစ္ခု

"အသင္းေတာ္" မွ "သာသနာ"သို႕
(သို႕မဟုတ္)
ဆႏၵတစ္ခု

အသက္ (၈၀) အ႐ြယ္ အဖြားတစ္ဦးႏွင့္ ဘာသာေရးပစၥည္းဆိုင္မွာ စကားေျပာျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအဖြားက "ကြယ္လြန္သူမ်ား အတြက္ ေမတၱာပို႕ဆုေတာင္းတဲ့ ေအာက္နက္ရာအရပ္က ေၾကြးေၾကာ္၍ဆိုတဲ့ ေမတၱာထဲမွာ ဘာသာတူ အေပါင္းတို႕ကို ဖန္ဆင္းကယ္ခြၽတ္ေတာ္မူေပေသာ အိုျမတ္စြာဘုရား သခင္... လို႕ အၿမဲတန္းဆိုၾကတယ္။ အဲသည္ စကားလံုးေတြကို ေျပာင္းလဲ ေပးေစခ်င္တယ္။ ဘာ့လို႕လဲ ဆိုေတာ့ အဲဒီ စကားလံုးမ်ားဟာ ကက္သလစ္ သာသနာေတာ္၏ သြန္သင္ခ်က္နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္မေနဘူးလား။ နာေရးတစ္ခုခုမွာ တစ္ျခားဘာသာ၀င္ တစ္ဦးဦးက ၾကားမိရင္ သူတို႕ ဘုရားကလည္း သူတို႕ကိုပဲ ဖန္ဆင္းၿပီး သူတို႕ကိုပဲ ကယ္တင္တာလားလို႕ မထင္ေပဘူးလား ...လို႕" အစခ်ီၿပီး ေျပာပါေတာ့သည္။

"ေမတၱာေတြ ဓမၼသီခ်င္းေတြက စာသားေတြမွာ ေခၚတာႏွင့္ မကိုက္ညီေတာ့တာေတြ အမ်ားႀကီး ရိွပါေသးတယ္။ အဲဒါေတြကို စီစစ္ၿပီး ျပင္ေပးသင့္တယ္"။ (နာမည္ မသိ) အဖြားတစ္ဦး၏ ေသေသခ်ာခ်ာ အေလးေပး စဥ္းစားထားသည့္ ဂုဏ္ယူဖြယ္ ဆႏၵတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

တစ္ႏွစ္ခန္႕အၾကာ မေမွ်ာ္လင့္ပဲ ထိုအဖြားႏွင့္ ေနာက္ထပ္တစ္ခါ ျပန္ဆံု ျဖစ္ျပန္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္က အဖြားကို မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ထိုအဖြားက "ကြယ္လြန္သူမ်ားအတြက္ ပို႕သေသာ ဆုေတာင္းေမတၱာအေၾကာင္း ဟိုတစ္ခါ ေျပာဖူးတဲ့ အဖြားေလ။ အဲဒါေလး ဘယ္ေတာ့ေလာက္ ျဖစ္လာမလဲ"လို႕ ေျပာမွ ကြၽန္ေတာ္ ထိုအဖြားကို မွတ္မိပါေတာ့သည္။

သည္တစ္ၾကိမ္မွာေတာ့ အဖြားနာမည္ကို ကြၽန္ေတာ္ ေမးခဲ့ပါသည္။ အဖြားက သိုးထိန္းအသံစာဖတ္ ပရိတ္သတ္ တစ္ဦးျဖစ္တာကိုလည္း သိလာရပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားပါ့မယ္။ တင္ျပေပးပါမယ္။ သည့္အျပင္သည္ အေၾကာင္း ေဆာင္းပါးေရးမယ္လို႕ ေျပာေတာ့ အဖြားက သူ႕နာမည္ေတာ့ မေဖၚျပနဲ႕ေနာ္ ဆိုတာေၾကာင့္ နာမည္ကို မေဖၚျပေတာ့ပါ။

ကြၽန္ေတာ္ ရင္တြင္းမွာလည္း ေပၚလာလိုက္ ေပ်ာက္သြားလိုက္ ျဖစ္ေနခဲ့သည့္ ဆႏၵတစ္ခုရိွပါသည္။ အဲဒါကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ဆုေတာင္းေမတၱာ စာအုပ္မ်ား အပါအ၀င္ ဓမၼသီခ်င္းစာအုပ္မ်ားကို "ျပန္လည္ သံုးသပ္ ျပင္ဆင္ခ်င္စိတ္ (a wish to revise)" ျဖစ္ပါသည္။

အဲသည္လို "ျပန္လည္ သံုးသပ္ ျပင္ဆင္ခ်င္တဲ့ (revised version)" စကားလံုးေတြထဲက "အသင္းေတာ္ သို႕မဟုတ္ သာသနာ" အေၾကာင္းကိုပဲသည္လ ေဆာင္းပါးမွာ ေရးလိုပါသည္။

ခုတစ္ေလာ ေမာ္ေတာ္ကားေရွ႕ မွန္မ်ားေပၚမွာ "မႏၱေလးသာသနာ"၊ "ႏွစ္ျခင္း သာသနာ" "ခရစ္ယာန္ သာသနာ" "ကက္သလစ္သာသနာ" "ကက္သလခ္သာသနာ" စသည္ျဖင့္ သာသနာေပါင္း စံုေနတာ သတိထား မိပါသည္။ ကက္သလစ္ ဘာသာ၀င္စစ္စစ္ ျဖစ္ေသာကြၽန္ေတာ္သည္ပင္ မ်က္ေစ့လည္ ခ်င္ခ်င္ ျဖစ္သြားပါသည္။ "ငါတို႕ ခရစ္ယာန္မ်ားမွာ သာသနာဘယ္ႏွစ္ခုရိွေလမလဲ"ဟု ေတြးကာ ၿပံဳးမိပါသည္။

သို႕ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္တို႕၏ ေမတၱာစာအုပ္မ်ားႏွင့္ ၾသ၀ါဒတရားမ်ားမွာေတာ့ "ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္"ဟု သာ ဖတ္ရ ၾကားရ တတ္ပါသည္။ "အမိအသင္းေတာ္"ဟုသာ ၾကားရၿမဲျဖစ္ပါသည္။ "မႏၱေလးသာသနာ"ဟုသာ ေတြ႕ေနရပါသည္။

ကြၽန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာစကားတြင္ "ၾကက္ေျခနီအသင္း"၊ "သူနာျပဳအသင္း" "သာေရး နာေရးအသင္း" "ေလွေလွာ္အသင္း"၊ စသည္ျဖင့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား အမ်ားႀကီးရိွပါသည္။ ထိုအသင္းအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ တန္းတူထားကာ ကက္သလစ္ဘာသာကိုလည္း ကက္သလစ္အသင္းဟု ေခၚၾကတာျဖင့္ ၀မ္းနည္းစရာပါ။
"သာသနာ"ဆိုသည့္ ျမန္မာစကားလံုးသည္ ပါဋိလို sasana ဟု ေခၚပါသည္။ မူရင္းအတုိင္း တိုက္႐ိုက္ ဘာသာျပန္ဆိုပါက "(message) တရား ေဒသနာ၊ သြန္သင္ဆံုးမ စကား၊ သတင္းစကား"ဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ ထို႕အျပင္ အဆံုးအမ၊ သြန္သင္ခ်က္၊ အယူ၀ါဒသင္ၾကားခ်က္ (teaching, doctrine)"ဟုလည္း အဓိပၸါယ္ရပါသည္။ ၁ ျမန္မာဘိဓာန္တြင္ သာသနာကို "ျမတ္စြာဘုရား အဆံုးအမ၊ ယင္းအဆံုးအမ တည္ရိွ ေနဆဲကာလ"ဟု အနက္ဖြင့္ဆိုပါသည္။ ၂ အက်ယ္ဖြင့္ဆိုရပါက "သာသနာ"ဟု ေခၚဆိုႏိုင္ရန္ "ဘုရား"၊ "တရား"၊ "သံဃာ"ႏွင့္ "ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္သူ ဘာသာ၀င္မ်ား" ဆိုသည့္ မ႑ိဳင္ႀကီး (၄)ခု ပါ၀င္ ရပါသည္။ "တရား"ကို မိန္႕ၾကားဆံုးမသူမွာ "ဘုရား" ျဖစ္ပါသည္။ "ဘုရား အဆံုးအမ တရားအစုစုကို ယံုၾကည္ရာ အခ်က္မ်ားအျဖစ္" ဆက္တိုက္ သြန္သင္သူမ်ားမွာ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ဗုဒၶဘုရား၏ သားေတာ္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမ တရားေတာ္ အ၀၀ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ခိုလႈံဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္ေနၾက သူမ်ားမွာ ယံုၾကည္သူ ဘာသာ၀င္မ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ "ၾကက္ေျခနီအသင္း"ကို "ၾကက္ေျခနီသာသနာ"ဟု မေခၚႏိုင္ပါ။ "နားေရးကိစၥ အ၀၀ကို ကိုယ္က်ဳိးစြန္႕ လုပ္ကိုင္ေနပါေသာ္လည္း ထိုအဖြဲ႕ကို နာေရး သာသနာဟု မေခၚဆိုႏိုင္ပါ။

အဂၤလိပ္စကားလံုး Churh သည္ ဂရိဘာသာ စကားလံုး Kyriake မွ ဆင္းသက္လာပါသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ ဘုရားရိွခိုးေက်ာင္း (ဘုရား၀တ္ျပဳသည့္ အေဆာက္အဦး)ဟု ေခၚပါသည္။ ခရစ္ယာန္အသံုးအႏႈန္းတြင္ Churh ကို ကိုးကြယ္၀တ္ျပဳေသာ လူစုလူေ၀း (the liturgical assembly)၊ ေဒသအသီးသီးရိွ ယံုၾကည္သူမ်ား (the local community of believers)၊ ကမၻာတစ္၀န္းရိွ သာသနာေတာ္ (the universal Church) စသည္ျဖင့္ ေခၚေ၀ၚသံုးႏႈန္းၾက ပါသည္။ ကက္သလစ္သာသနာကို Church ဟု ေခၚဆိုရာတြင္ ထိုအဓိပၸါယ္သံုးမ်ိဳးစလံုး ပါ၀င္ရပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ Church ဆိုသည္မွာ ဘုရားရွင္ စု႐ံုးထားေသာ ကမၻာတစ္၀န္းလံုးမွ ယံုၾကည္သူ တပည့္သားသမီးမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထိုယံုၾကည္သူ တပည့္ သားသမီးမ်ားသည္ ေဒသအသီးသီးတြင္ ေနထိုင္အသက္ရွင္ၾကသည္။ ဘုရားရွင္အား၀တ္ျပဳကိုးကြယ္ရန္ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ စကၠရင္မင္တူးကို က်င္းပႏိုင္ရန္ စု႐ံုးၾကေသာသူမ်ား ျဖစ္ေလသည္။ ၃ ဇူလိုင္လ (၁၀)ရက္၊ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ေန႔က "သာသနာေတာ္ (Church) အေၾကာင္း သင္ၾကားခ်က္ႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ေမးလာေသာ ေမးခြန္းတစ္ခ်ိဳ႕အတြက္ ေျဖၾကားခ်က္ (Responses to Some Questions Regarding Certain Aspects of the Doctrine on the Church)" ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ ကာဒီနယ္ ၀ီလွ်ံ ေဂ်၊ ေရဗာဒါ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး ရဟန္းမင္းႀကီး ေဘနာဒစ္ (၁၆)အရွင္ျမတ္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ အသိအမွတ္ျပဳထားေသာ သြန္သင္ခ်က္တစ္ခု ထုတ္ေ၀ သြားခဲ့ပါသည္။

ထုိသြန္သင္ခ်က္တြင္ "ကက္သလစ္သာသနာႀကီးသည္ တစ္ခုတည္းျဖစ္ၿပီး စစ္မွန္ေသာသာသနာေတာ္ ျဖစ္ပါသည္"။ "...တစ္ျခားေသာ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းခြဲမ်ား (ပေရာတက္စတန္ အသင္းမ်ား)ကို သာသနာ Churchဟု မေခၚႏိုင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ စကၠရင္မင္တူးႏွင့္ ရဟန္းသိကၡါဆိုသည့္ ယံုၾကည္ရာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကီးအက်ယ္ကြာဟမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္" ဟု ကက္သလစ္ သာသနာေတာ္က သင္ၾကားပါသည္။

"...ဂိုဏ္းကြဲ ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္မ်ားတြင္ တမန္ေတာ္ႀကီးတို႕မွ အဆက္မျပတ္ ဆင္းသက္လာေသာ ရဟန္း သိကၡါတင္ျခင္း မရိွၾကပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ ထိုအသင္းေတာ္မ်ားတြင္ Church သို႕မဟုတ္ သာသနာေတာ္ဟု ေခၚဆိုႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား မပါရိွပါ။ တမန္ေတာ္ႀကီးမ်ားမွ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆင္းသက္လာေသာ (ယေန႕ ရိွေနေသာ ကက္သလစ္ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားမွ စတင္ကာ ေနာက္ျပန္ ေရတြက္ပါက တပည့္ေတာ္ႀကီး ရွင္ေပထ႐ု အထိ စဥ္ဆက္မျပတ္ အဆက္ဆက္ရိွေနေသာ) ရဟန္းသိကၡါ မပိုင္ဆိုင္တာေၾကာင့္ ထိုအသင္းဂိုဏ္းမ်ားတြင္ စစ္မွန္ေသာ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ စကၠရင္မင္တူး (ခရစ္ေတာ္ဘုရားရွင္၏ အသားေတာ္ ေသြးေတာ္) မပိုင္ဆိုင္တာေၾကာင့္ ထိုဂိုဏ္းကြဲ ခရစ္ယာန္အသင္းေတာ္မ်ားကို သာသနာ (Church) ဟု မေခၚဆိုႏိုင္ပါ"ဟု ေျဖၾကားပါသည္။ ၄
ထို႕ေၾကာင့္ အဖြားတစ္ဦးရဲ႕ ဆႏၵတစ္ခုႏွင့္ ကြၽန္ေတာ့္ဆႏၵတစ္ခုတို႕သာ ျပည့္၀မယ္ဆိုရင္ "ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္" အစား "ကက္သလစ္သာသနာ"ဟု ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ခန္႕ခန္႕ညားညား ေခၚေစခ်င္ပါသည္။ "အမိအသင္းေတာ္ကို ေကာင္းခ်ီးေပးေတာ္မူပါမည့္အေၾကာင္း"လိုဆိုမည့္အစား "အမိသာသနာေတာ္ကို ေကာင္းခ်ီး ေပးေတာ္မူပါမည့္ အေၾကာင္း"ဟု ရဲရဲ၀ံ႔၀ံ႔ ေျပာင္းဆိုေစလိုပါသည္။

မာကု (ဒႆန)

က်မ္းၫႊန္း

၁။ http://www.kusala.org/udharma2/dictionary/bd21.html; http://www.budsas.org/ebud/bud-dict/dic3_S.htm/
၂။ ခရီးေဆာင္ ျမန္မာအဘိဓာန္၊ ျမန္မာစာအဖြဲ႕ဦးစီးဌာန၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၉၉၊ စာမ်က္ႏွာ ၃၂၂။
၃။ Catechism of the Catholic Church,Libreria Editrice Vaticana, Citta' del Vaticano, 1994, p. 173. သည္ေနရာမွာ တိုက္ဆိုင္တာေၾကာင့္ ေရဒီယိုအစီအစဥ္တစ္ခုက သတင္းေက်ညာသြားပံုကို ထည့္ေျပာလိုပါသည္။ အဂၤလိပ္လို Church ကို ျမန္မာလို ဘုရားရိွခိုးေက်ာင္းဟု ေခၚပါသည္။ သို႕ေသာ္ Catholic Church ကို ကက္သလစ္သာသနာဟု ေခၚပါသည္။ သို႕ေသာ္ ထိုသတင္းအစီအစဥ္မွာ ကက္သလစ္ဘုရား ေက်ာင္းေတာ္ဟု မွားယြင္းစြာ ေက်ညာသြားတာ သတိထားမိပါသည္။
၄။ Inside the Vatican, (Aug.-Sept, 2007), pp.10-13.